Ở bài viết lần trước về Bid/Ask, chúng ta có nhắc đến phần chênh lệch giữa 2 mức giá này, gọi là spread, và spread chính là một loại chi phí giao dịch mà các bạn phải trả cho sàn forex. Mà đã là chi phí thì sẽ được quy đổi thành tiền, hay cụ thể sẽ là bao nhiêu USD, bao nhiêu EUR…, tuy nhiên, trong giao dịch forex, người ta không nói rằng cặp tỷ giá EUR/USD có chênh lệch spread bằng bao nhiêu USD hay bao nhiêu EUR mà người ta sẽ nói spread trên cặp này là bao nhiêu pip.
Pip được xếp vào nhóm các thuật ngữ căn bản nhất nhưng cũng là quan trọng nhất. Trên thực tế, các bạn sẽ luôn phải sử dụng đến thuật ngữ này trong mọi khía cạnh liên quan đến giao dịch forex. Việc nắm rõ bản chất cũng như thành thạo trong việc tính toán giá trị của pip sẽ giúp các bạn thiết lập kế hoạch giao dịch một cách tốt nhất.
Vậy, Pip là gì? Pip được xác định như thế nào và được tính toán ra sao? Hãy cùng quocdunginvest.com tìm hiểu trong bài viết lần này nhé.
Pip là gì?
Pip (percentage in point – điểm phần trăm) là đơn vị đo độ biến động giá cả của các loại tài sản tài chính. Trong giao dịch forex, pip thể hiện sự thay đổi tỷ giá của các cặp tiền, kim loại, chỉ số, cổ phiếu…. hay bất kỳ loại tài sản nào khác mà trader được phép giao dịch trên thị trường này.
Trong giao dịch forex đã có rất nhiều các thuật ngữ phức tạp, khó hiểu, tại sao phải tạo ra thêm một thuật ngữ “pip” nữa, trong khi sự biến đổi về giá của các loại tài sản có thể được thể hiện trực tiếp bằng các đơn vị tiền tệ?
Các bạn đã bao giờ tự đặt ra câu hỏi như thế chưa?
Ví dụ: tỷ giá của EUR/USD trên thị trường forex hiện tại là: EUR/USD: 1.12561/82, tức là, giá Bid = 1.12561 và giá Ask = 1.12582. Giả sử không có khái niệm pip, chúng ta sẽ nói rằng chênh lệch giữa giá Bid và giá Ask trên cặp này là 0.00021 USD, một con số dài ngoằng. Các bạn thử hình dung nếu các chuyên gia forex khi phân tích về biến động giá mà cứ phải liên tục nói những con số như thế này thì sẽ rất mất thời gian, mệt mỏi và rất dễ nhầm lẫn. Bên cạnh đó, nếu các broker công bố spread của các cặp tỷ giá mà với dãy số như vậy thì nhìn vào sẽ rất rối, chúng ta sẽ khó thấy được mức chênh lệch đó là thấp hay cao.
Ngược lại, khi thuật ngữ pip ra đời, với mức giá Bid và Ask như thế, chúng ta có thể nói rằng, cặp tỷ giá này có chênh lệch là 2.1 pips, ngắn gọn và đơn giản hơn rất nhiều.
Cách xác định pip trong giao dịch forex
Vậy thì, con số 2.1 pips ở trên được xác định như thế nào?
Pip được xác định từ vị trí số thập phân kế cuối trong tỷ giá, cụ thể:
Các cặp tiền không chứa JPY (tỷ giá có 5 chữ số thập phân): pip được xác định từ vị trí chữ số thập phân thứ 4. Ví dụ: tỷ giá của USD/CAD ở thời điểm hiện tại là Bid: 1.01453, Ask : 1.01476, suy ra, chênh lệch giá trên cặp này là 2.3 pips ( =7.6 – 5.3 )
Các cặp tiền chứa JPY (tỷ giá có 3 chữ số thập phân): pip được xác định từ vị trí chữ số thập phân thứ 2. Ví dụ: tỷ giá của USD/JPY ở thời điểm hiện tại là Bid: 115.530 và Ask: 115.616, suy ra, chênh lệch giá trên cặp này là 8.6 pips (= 61.6 – 53.0 )
Vàng (XAU/USD) (tỷ giá có 2 chữ số thập phân): pip được xác định từ vị trí chữ số thập phân thứ nhất. Ví dụ: tỷ giá vàng hiện tại là Bid: 1909.32 và Ask: 1909.38, suy ra, chênh lệch trên cặp này là 0.6 pips ( = 3.8 – 3.2 ).
Như các bạn đã thấy, sự có mặt của thuật ngữ pip trên thị trường forex làm đơn giản hóa độ biến động về giá cả của các loại tài sản, nhưng pip chưa phải là sự thay đổi nhỏ nhất trong tỷ giá. Chẳng hạn như, tỷ giá của các cặp tiền không chứa JPY có 5 chữ số thập phân, pip được xác định từ vị trí của chữ số thập phân thứ 4, trong khi đó, sự thay đổi nhỏ nhất trong tỷ giá phải là sự thay đổi ở vị trí chữ số thập phân cuối cùng. Và để đại diện cho sự thay đổi nhỏ nhất này, chúng ta lại có thêm một thuật ngữ nữa, đó là pipettes. Mục đích ra đời của pipettes là để chia nhỏ giá trị của pip, giúp cho việc tính toán linh hoạt hơn, đặc biệt với các trader thường xuyên giao dịch khối lượng lớn. 1 lot, 2 lots không bao nhiêu nhưng nếu 50 lots, 100 lots thì giá trị của 1 pipettes lúc này không phải là nhỏ nữa.
Ta có, 1 pip = 10 pipettes. Quay trở lại các ví dụ trên, spread trên cặp USD/CAD là 2.3 pips hay 23 pipettes, spread trên cặp USD/JPY là 8.6 pips hay 86 pipettes, spread của vàng là 0.6 pips hay 6 pipettes.
1 pip bằng bao nhiêu USD?
Ứng dụng giá trị của pip trong giao dịch như thế nào?
Khi bắt đầu tìm hiểu về forex, chính bản thân tôi cũng thắc mắc rằng tại sao chúng ta lại phải học cách tính giá trị của pip? Để làm gì, trong khi điều chúng ta quan tâm nhất vẫn là tiền, lệnh đó thắng bao nhiêu, thua bao nhiêu…? mà tất cả những con số này đều được phần mềm giao dịch tính toán một cách tự động.
Nhưng sau khi giao dịch được một thời gian thì tôi cũng nhận ra rằng, chính “tiền” lại luôn liên quan đến cái khái niệm “pip” mà tôi cho rằng chả có gì quan trọng đó.
Thứ nhất, lợi nhuận trong forex chính là chênh lệch giá tại thời điểm đóng lệnh so với thời điểm mở lệnh, mà chênh lệch giá này lại được tính bằng số pip. Người ta sẽ nói rằng lệnh này tôi thắng hoặc thua bao nhiêu pip, chứ ít khi nào nói rằng thắng hoặc thua bao nhiêu USD, bởi vì quy về số pip nó sẽ là một con số “chẵn” hơn nhiều so với một số tiền cụ thể. Và chỉ cần biết được giá trị của 1 pip, chúng ta sẽ dễ dàng quy ra lợi nhuận/thua lỗ theo đơn vị tiền tệ.
Thứ hai, khái niệm pip giúp đơn giản hóa quá trình xây dựng kế hoạch giao dịch, thiết lập chiến lược quản lý vốn và cả quá trình đặt lệnh. Ví dụ, các bạn đang có kế hoạch giao dịch một lệnh Buy trên cặp EUR/USD, với lệnh này, bạn dự tính sẽ thua lỗ tối đa 20$ và kỳ vọng lợi nhuận đạt được là 60$. Sau khi xác định được điểm vào lệnh, các bạn cần xác định thêm các vị trí chốt lời, cắt lỗ. Giả sử không có khái niệm pip, các bạn sẽ phải tính toán ra các mức giá ứng với 20$ thua lỗ hay 60$ lợi nhuận, chưa kể việc nhập vào các mức giá này cũng mất nhiều thời gian và rất dễ nhầm lẫn, trong khi đó, mọi chuyện sẽ lại đơn giản hơn rất nhiều nhờ khái niệm pip, chỉ cần xác định 20$ thua lỗ hay 60$ lợi nhuận đó ứng với bao nhiêu pip, sau đó đặt stop loss, take profit theo số pip là được.
Đó là những lý do vô cùng chính đáng mà chúng ta cần phải biết được giá trị của pip trong giao dịch forex.
Cách tính giá trị của pip trong forex
Pip là đơn vị đo độ biến động giá cả của tài sản, vậy thì để tính giá trị của pip, các bạn cứ dựa vào độ biến động giá để tính.
Chúng ta sẽ tính giá trị của pip trên một cặp tỷ giá bất kỳ, từ đó dễ dàng suy ra giá trị của pip trên các cặp tỷ giá cụ thể.
- Ví dụ 1: tỷ giá của cặp tiền ABC/XYZ có 5 chữ số thập phân (không chứa đồng JPY)
Tỷ giá của ABC/XYZ hiện tại là 1.12543, con số này có nghĩa là 1 ABC = 1.12543 XYZ hay giá của 1 đồng ABC bằng 1.12543 đồng XYZ. Giả sử, tỷ giá này tăng lên thành 1.12553, nghĩa là tăng lên 1 pip, lúc này, giá trị của đồng ABC tăng từ 1.12543 XYZ lên 1.12553 XYZ, tức là tăng lên 0.0001 XYZ. Vậy, 1 pip trên cặp ABC/XYZ có giá trị là 0.0001 XYZ.
Nếu muốn quy đổi giá trị của pip sang đồng ABC, thì:
Ta có, 1 ABC = 1.12543 XYZ, mà 1 pip = 0.0001 XYZ, theo quy tắc tam suất, suy ra, 1 pip = 0.0001/1.12543 ABC.
- Ví dụ 2: tỷ giá của cặp tiền ABC/XYZ có 3 chữ số thập phân (có chứa đồng JPY)
Tỷ giá của ABC/XYZ hiện tại là 109.110, tỷ giá này tăng lên thành 109.120, tức là tăng lên 1 pip.
Tương tự với cách lập luận ở ví dụ 1, chúng ta có thể kết luận ngay 1 pip trên cặp ABC/XYZ có giá trị bằng 0.01 XYZ hoặc (0.01/tỷ giá) ABC.
- Ví dụ 3: tỷ giá của cặp tiền ABC/XYZ có 2 chữ số thập phân
Tỷ giá của ABC/XYZ hiện tại là 1909.34, tỷ giá này tăng lên thành 1909.44, tức là tăng lên 1 pip. Lập luận tương tự, ta có 1 pip trên cặp ABC/XYZ trong trường hợp này có giá trị bằng 0.1 XYZ hoặc (0.1/tỷ giá) ABC.
Áp dụng các công thức tổng quát trên, chúng ta dễ dàng suy ra giá trị của pip (theo USD) trên các cặp tỷ giá cụ thể.
Trường hợp 1: cặp tỷ giá có USD đứng sau (ABC/USD)
Tất cả các cặp tiền có USD đứng sau đều có tỷ giá bao gồm 5 chữ số thập phân. Nên trường hợp này sẽ tương tự như Ví dụ 1, ta có thể kết luận ngay rằng, 1 pip trên cặp ABC/USD có giá trị bằng 0.0001 USD.
Nếu ABC là XAU (vàng), thì chúng ta sẽ áp dụng theo trường hợp của Ví dụ 3, tức là 1 pip của vàng (XAU/USD) có giá trị là 0.1 USD
Trường hợp 2: cặp tỷ giá có USD đứng trước (USD/XYZ)
Nếu XYZ không phải là JPY thì tỷ giá của USD/XYZ có 5 chữ số thập phân, áp dụng cách lập luận của Ví dụ 1, suy ra, 1 pip = (0.0001/tỷ giá)USD.
Nếu XYZ là JPY, tỷ giá của USD/JPY có 3 chữ số thập phân, lúc này, trường hợp này sẽ giống với Ví dụ 2, suy ra, 1 pip trên cặp USD/JPY = (0.01/tỷ giá) USD.
Trường hợp 3: cặp tỷ giá không có USD (ABC/XYZ)
Nếu cặp tỷ giá không chứa JPY, tức là tỷ giá có 5 chữ số thập phân thì vẫn áp dụng cách tính của Ví dụ 1, ta suy ra 1 pip = 0.0001 XYZ hoặc (0.0001/tỷ giá) ABC. Để quy đổi giá trị pip sang USD, các bạn cần thêm một cặp tỷ giá phụ, chứa USD và 1 trong 2 đồng tiền ABC hoặc XYZ, từ đó dùng quy tắc tam suất để suy ra giá trị của pip theo USD.
Nếu cặp tỷ giá chứa JPY, tức là tỷ giá có 3 chữ số thập phân thì áp dụng theo cách tính của Ví dụ 2, suy ra, 1 pip = 0.01 XYZ hoặc (0.01/tỷ giá) ABC. Để quy đổi giá trị của pip sang USD, các bạn cần thêm một cặp tỷ giá phụ nữa, cụ thể ở đây sẽ là USD/JPY. Tương tự, áp dụng quy tắc tam suất, chúng ta sẽ tính ra được giá trị của pip theo USD.
Tóm tắt công thức tính giá trị của pip
Mặc dù có nhiều trường hợp, nhưng các bạn chỉ cần chú ý các công thức sau:
Giá trị của pip tiêu chuẩn
Trong giao dịch forex, khi nhắc đến giá trị của pip trên một cặp tiền hay một cặp tỷ giá bất kỳ, người ta sẽ tự hiểu rằng đó là giá trị của pip khi giao dịch 1 lot tiêu chuẩn. Còn các công thức được tính toán ở phần trên là giá trị của pip trên 1 đơn vị tiền tệ.
Và như đã nói, ứng dụng lớn nhất của pip chính là xác định lợi nhuận trong giao dịch forex, trong khi đó, lợi nhuận của mỗi giao dịch còn phụ thuộc vào khối lượng lệnh, mà khối lượng tiêu chuẩn trong giao dịch forex lại là 1 lot. Chính vì vậy, giá trị của pip trong forex thường luôn được gắn với khối lượng 1 lot.
Nếu bạn chưa biết lot là gì, thì có thể tham khảo bài viết sau:
Đối với các cặp tiền tệ, 1 lot tiêu chuẩn = 100,000 đơn vị tiền tệ cơ sở (tiền tệ đứng trước trong cặp tỷ giá). Có rất nhiều bài viết nói rằng 1 lot = 100,000 USD, là hoàn toàn sai.
Ví dụ: 1 lot USD/CAD = 100,000 USD, 1 lot USD/JPY = 100,000 USD, 1 lot GBP/USD = 100,000 GBP, 1 lot EUR/GBP = 100,000 EUR…
Vậy, 1 pip ứng với khối lượng 1 lot tiêu chuẩn có giá trị bao nhiêu USD?
Đơn giản thôi, 1 EUR/USD thì 1 pip = 0.0001 USD, suy ra, 1 lot EUR/USD thì 1 pip = 100,000 * 0.0001 USD = 10 USD.
Hay, 1 USD/CAD thì 1 pip = (0.0001/tỷ giá) USD, suy ra, 1 lot USD/CAD thì 1 pip = 100,000 * (0.0001/tỷ giá) USD = (10/tỷ giá) USD
Tóm lại, công thức chung để tính giá trị 1 pip ứng với 1 lot tiêu chuẩn là:
1 pip = 100,000 * giá trị pip ứng với 1 đơn vị tiền tệ
Đối với cặp XAU/USD, 1 lot XAU/USD = 100 ounces. 1 XAU/USD thì 1 pip = 0.1 USD, suy ra 1 lot XAU/USD = 100*0.1 = 10 USD.
Từ công thức này, các bạn có thể dễ dàng tính được lợi nhuận/thua lỗ trong giao dịch forex. Lợi nhuận hoặc thua lỗ tính bằng số pip thắng hoặc thua. Giá trị của số pip này chính là số tiền lãi hoặc lỗ. Mà chúng ta đã tính được giá trị của 1 pip trên 1 lot, vậy khi giao dịch n lot thì:
Lợi nhuận/thua lỗ = số pip thắng/thua * n (lot) * giá trị pip trên 1 lot.
Kết luận
Hy vọng rằng, qua bài viết này, các bạn sẽ biết cách xác định số pip cũng như tính toán được giá trị của pip, lợi nhuận/thua lỗ một cách thuần thục nhất. Điều này có ý nghĩa rất lớn trong quá trình xây dựng kế hoạch giao dịch và chiến lược quản lý vốn của mình. Đồng thời, đó sẽ là tiền đề vững chắc để các bạn tiếp cận những kiến thức chuyên sâu hơn nữa trong forex. Bất cứ một vấn đề nào, dù là cơ bản nhất thì cũng nên nghiên cứu một cách tường tận, nó sẽ giúp bạn trở nên chuyên nghiệp hơn và có thể đứng vững hơn trong thị trường này.
CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNG.
