Là một thành viên của đại gia đình nhà Harmonic Patterns, mô hình Con dơi cũng thường xuyên xuất hiện trên thị trường và mang lại hiệu quả giao dịch cao. Trong số tất cả các biến thể động vật thì Bat pattern là mô hình giống với Gartley pattern nhất, chính vì thế, trong quá trình nhận diện, trader rất dễ nhầm lẫn giữa 2 mô hình này.
Tham khảo:
Mô hình Harmonic là gì? Cách giao dịch hiệu quả với mô hình Harmonic
Gartley pattern là gì? Đặc điểm nhận diện và chiến lược giao dịch hiệu quả nhất
Bat pattern là gì?
Mô hình Harmonic này được Scott Carney phát hiện và hoàn thiện vào năm 2001. Chính ông đã cho rằng Bat pattern là mô hình có độ chính xác cao nhất và yêu cầu mức dừng lỗ nhỏ nhất trong tất cả các Harmonic Patterns. Do vậy mà đây cũng là mô hình Harmonic được quan tâm nhiều nhất trên thị trường.
Mô hình Con dơi sở hữu nhiều yếu tố riêng biệt để xác định vùng đảo chiều tiềm năng, nên quá trình nhận diện mô hình cần độ chính xác cao để hiệu quả mà nó mang lại là cao nhất.
So với Gartley pattern thì mô hình Con dơi là biến thể động vật gần giống nhất, điểm C không vượt qua điểm A và điểm D không vượt qua điểm X. Mô hình Con dơi cũng bao gồm trong đó một AB=CD patterns mà cụ thể hơn thì thường là biến thể 1.272AB=CD.
Về ứng dụng, mô hình Bat pattern xuất hiện trên mọi thị trường, áp dụng cho mọi loại tài sản và nếu được giao dịch trên những khung thời gian lớn, từ H1 trở lên thì độ tin cậy của mô hình cũng cao hơn.
Đặc điểm nhận diện và các quy tắc về tỷ lệ Fibonacci của mô hình Con dơi
Đặc điểm nhận diện
Cũng là chữ M hoặc W nhưng nếu có trí tưởng tượng tốt, các bạn sẽ dễ dàng hình dung ra được mô hình này giống như đôi cánh của con dơi vậy, do đó mà nó mới có tên là Bat pattern.
Bao gồm 5 điểm X-A-B-C-D, tạo thành 4 đoạn sóng XA, AB, BC và CD, tuân theo một số quy luật sau:
- XA là đoạn sóng bắt đầu và cũng là đoạn sóng dài nhất của mô hình, XA có thể là sóng tăng hoặc giảm, phụ thuộc vào loại mô hình Bullish Bat hay Bearish Bat
- Đoạn sóng AB đi ngược chiều XA và điểm B không được vượt quá 50% so với đoạn XA
- BC cùng chiều XA, và điểm C không được vượt quá điểm A
- Mô hình kết thúc bằng đoạn sóng CD ngược chiều XA, sao cho điểm D phải vượt ra ngoài đoạn BC nhưng không được vượt quá điểm X. Đây là đoạn sóng quan trọng nhất của mô hình, quyết định một Bat pattern có xảy ra hay không.
Các quy tắc về tỷ lệ Fibonacci của mô hình Con dơi
Mô hình Con dơi bao gồm 2 loại: Con dơi tăng giá (Bullish Bat pattern) và Con dơi giảm giá (Bearish Bat pattern).
Mô hình Bullish Bat
- Bắt đầu bằng đoạn xu hướng tăng XA và không có quy tắc cụ thể nào về đoạn xu hướng này.
- Giá điều chỉnh giảm về B, với AB thoái lui về tỷ lệ nằm trong khoảng 0.382 đến 0.5 của XA
- Sau đó giá tăng lên đến C với BC thoái lui về tỷ lệ nằm trong khoảng từ 0.382 đến 0.886 của AB.
- Mô hình kết thúc bằng đoạn sóng giảm CD, với CD mở rộng về tỷ lệ 1.618 đến 2.618 của BC hoặc thoái lui về đúng tỷ lệ 0.886 của XA.
Mô hình Bearish Bat
- Bắt đầu bằng đoạn xu hướng giảm XA và không có quy tắc cụ thể nào về đoạn xu hướng này.
- Giá điều chỉnh tăng đến B, với AB thoái lui về tỷ lệ nằm trong khoảng 0.382 đến 0.5 của XA
- Sau đó giá giảm xuống về C với BC thoái lui về tỷ lệ nằm trong khoảng từ 0.382 đến 0.886 của AB.
- Mô hình kết thúc bằng đoạn sóng tăng CD, với CD mở rộng về tỷ lệ 1.618 đến 2.618 của BC hoặc thoái lui về đúng tỷ lệ 0.886 của XA.
Một số lưu ý về các quy tắc tỷ lệ Fibonacci của mô hình Con dơi
- AB có thể thoái lui về tỷ lệ 0.382 hoặc 0.5 của XA nhưng theo Scott Carney thì 0.5 sẽ là lý tưởng nhất đối với mô hình này.
- Mặc dù đoạn CD có thể mở rộng đến tỷ lệ từ 1.618 đến 2.618 nhưng tỷ lệ lý tưởng nhất của mô hình Con dơi là từ 1.618 đến 2.0
- Trong 2 điều kiện về tỷ lệ Fibonacci của đoạn sóng CD thì điều kiện về tỷ lệ thoái lui của CD so với XA quan trọng hơn so với điều kiện về tỷ lệ mở rộng của CD so với BC. Nghĩa là để mô hình Con dơi lý tưởng nhất thì bắt buộc CD phải thoái lui chính xác đến tỷ lệ 0.886 của XA, còn nó mở rộng về tỷ lệ bao nhiêu của BC cũng được, miễn là nằm trong đoạn từ 1.618 đến 2.618.
So với các Harmonic Patterns khác thì trong mô hình Con dơi, điều kiện về tỷ lệ thoái lui của CD so với XA là vô cùng quan trọng, do vậy, trên thực tế khi giao dịch với Bat pattern, chúng ta cần đảm bảo các điều kiện sau đây là được:
- Thứ nhất, AB nên thoái lui về chính xác tỷ lệ 0.5 của XA, để mô hình Bat pattern được lý tưởng nhất, tin hiệu phát ra sẽ đáng tin cậy hơn.
- Thứ hai, CD phải thoái lui chính xác về tỷ lệ 0.886 của XA, khi điều kiện này xảy ra thì tỷ lệ này cũng sẽ hội tụ với tỷ lệ từ 1.618 đến 2.618 của BC.
- Thứ ba, BC chỉ cần thoái lui về tỷ lệ nằm trong khoảng từ 0.382 đến 0.886 của AB
Bat pattern cung cấp tín hiệu giao dịch gì?
So với Gartley pattern thì Bat pattern tạo ra điểm vào lệnh tốt hơn nhờ CD thoái lui về tỷ lệ 0.886 của AB (với Gartley pattern là 0.786), trader được mua vào với mức giá thấp hơn hoặc bán ra với mức giá cao hơn.
Trong mô hình Bullish Bat, sóng XA hướng lên thì sau khi mô hình hoàn thành, giá cũng sẽ đi lên, tiếp tục xu hướng của sóng XA. Ngược lại, trong mô hình Bearish Bat, sóng XA hướng xuống thì giá cũng sẽ đi xuống sau khi mô hình hoàn thành.
Chiến lược giao dịch hiệu quả với mô hình Con dơi
Chiến lược giao dịch với Bat pattern cũng bao gồm 4 bước cơ bản như với các Harmonic patterns khác, nhưng cũng sẽ có một số điểm khác biệt trong quá trình nhận diện và vào lệnh với mô hình.
Bước 1: Nhận diện mô hình
Khi di chuyển của giá tạo thành hình dáng chữ M hoặc W mà đỉnh sau thấp hơn đỉnh trước hoặc đáy sau cao hơn đáy trước thì chúng ta có thể mạnh dạn đoán một trong các mô hình giá Harmonic.
Để phân biệt mô hình Con dơi với mô hình Gartley thì điểm khác biệt dễ nhận thấy nhất chính là điểm A trong mô hình Con dơi thoái lui về nông hơn so với mô hình Gartley, đặc biệt, nếu tỷ lệ thoái lui chính xác 0.5 của XA thì chúng ta có thể kỳ vọng về một Bat pattern lý tưởng có thể xảy ra.
Còn việc sử dụng chỉ báo Harmonic Patterns thì chúng tôi cũng đã đề cập đến nhiều lần trước đó. Chỉ báo này có thể sẽ giúp các bạn luyện tập việc nhận diện ra các Harmonic Patterns tốt hơn nhưng độ tin cậy của nó tạo ra không cao, do chỉ báo này không tuân thủ các quy tắc về tỷ lệ Fibonacci một cách triệt để. Hơn thế nữa, Harmonic Patterns indicator còn khiến cho chúng ta rối mắt và khó giao dịch khi liên tục các mô hình “không chuẩn” được phát hiện và vẽ ra chằng chịt trên đồ thị giá, như hình dưới:
Bước 2: Đo lường các tỷ lệ Fibonacci của mô hình
Tiến hành đo lường các tỷ lệ Fibonacci của mô hình khi điểm C đã hoàn thành và giá bắt đầu giảm xuống (trong mô hình Bullish Bat) hoặc tăng lên (trong mô hình Bearish Bat) để tiến đến điểm D.
- Nếu AB thoái lui về tỷ lệ 0.382 hoặc 0.5 thì mô hình Con dơi hợp lệ. Nếu là 0.5 thì càng tốt, mô hình sẽ càng lý tưởng.
- Nếu BC thoái lui về tỷ lệ nằm trong khoảng từ 0.382 đến 0.886 thì mô hình hợp lệ.
Tiếp đến, vẽ Fibonacci Retracement cho đoạn BC và XA để chuẩn bị vào lệnh.
- Nếu CD thoái lui về chính xác tỷ lệ 0.886 của XA thì mô hình Con dơi hoàn thành.
Bước 3: Vào lệnh
Có 3 cách vào lệnh khi giao dịch với Bat pattern
Cách 1: Vào lệnh sau khi mô hình Bat pattern đã hoàn thành
Nghĩa là sau khi giá chạm vào tỷ lệ 0.886 của XA và có sự xác nhận đảo chiều từ cây nến theo ngay sau điểm D thì chúng ta mới vào lệnh. Lúc này, mô hình Con dơi đã chính thức hoàn thành thì tín hiệu tạo ra sẽ đáng tin cậy hơn, tuy nhiên, nếu cây nến xác nhận có thân lớn thì lợi nhuận của lệnh sẽ giảm đi nhiều.
Cách 2: Vào lệnh sớm khi mô hình chưa hoàn thành
Với cách này, chỉ cần giá chạm vào tỷ lệ 0.886 của XA thì chúng ta sẽ vào lệnh ngay mà không cần biết giá có đảo chiều ngay sau đó hay không. Cách này tuy sẽ có điểm entry đẹp nhưng hơi mạo hiểm. Để gia tăng xác suất thành công của lệnh, các bạn chỉ nên thực hiện theo cách này khi AB thoái lui về chính xác tỷ lệ 0.5 của XA.
Cách 3: Vào lệnh khi có tín hiệu đảo chiều từ mô hình nến
Sở dĩ chiến lược này có thể kết hợp tốt với mô hình nến đảo chiều vì công cụ này cũng thuộc phương pháp phân tích Price action, cung cấp tín hiệu khá mạnh mẽ và chuẩn xác.
Cách thực hiện như sau: khi giá chạm đến tỷ lệ 0.886 của XA và đồng thời tại đó xuất hiện mô hình nến đảo chiều thì các bạn sẽ vào lệnh ngay sau khi mô hình nến hoàn thành.
Cách này vừa có được điểm entry đẹp mà tín hiệu giao dịch lại mạnh mẽ, độ tin cậy cao nên xác suất thành công của lệnh sẽ cao hơn.
Bước 4: Đặt stop loss và take profit
Stop loss
X là điểm thấp nhất/cao nhất của mô hình Con dơi nên khi giá phá vỡ điểm này thì mô hình coi như đã không xảy ra. Chính vì vậy, trong hầu hết các trường hợp, đặt stop loss ngay phía dưới điểm X trong mô hình Bullish Bat hoặc ngay phía trên điểm D trong mô hình Bearish Bat.
Tuy nhiên, trong trường hợp tín hiệu đảo chiều được củng cố thêm nhờ mô hình nến thì chúng ta có thể đặt stop loss ngay phía trên hoặc dưới điểm D, phụ thuộc vào mô hình là Bullish hay Bearish để tỷ lệ Risk:Reward được cải thiện.
Take profit
Cũng giống như các Harmonic Patterns khác, mô hình Con dơi có nhiều vị trí chốt lời tiềm năng. Cụ thể:
- Chốt lời tại mức giá ứng với điểm C. Đây cũng là mục tiêu chốt lời khá ổn vì D mở rộng đến tỷ lệ khá cao của BC (từ 1.618-2.618).
- Vì CD thoái lui về tỷ lệ 0.886 của XA nên mức giá ứng với điểm A khá gần với mức giá ứng với điểm Y, với DY bằng với khoảng cách từ X đến A. Nên các bạn có thể lựa chọn một trong 2 vị trí này làm mục tiêu chốt lời.
- Vẽ Fibonacci Retracement của đoạn sóng CD, lựa chọn chốt lời tại một trong các tỷ lệ mở rộng quan trọng như 1.0 (trùng với điểm C), 1.272, 1.618 hay xa hơn là 2.618…
Chiến lược chốt lời từng phần
Là chúng ta sẽ không đóng luôn lệnh cùng lúc mà sẽ chia nhỏ ra để đóng lệnh. Cách thực hiện như sau: lựa chọn 2 trong số các mục tiêu chốt lời tiềm năng như trên và 2 mục tiêu này phải cách xa nhau đáng kể.
Khi giá chạm vào mục tiêu take profit thứ nhất thì đóng một nửa lệnh, đồng thời dời stop loss của phần lệnh còn lại đến vị trí tốt hơn. Khi giá chạm mục tiêu take profit thứ hai thì đóng luôn phần lệnh còn lại.
Chiến lược chốt lời từng phần giúp đảm bảo chắc chắn một phần lợi nhuận của lệnh trong trường hợp giá đảo chiều sớm đồng thời lợi nhuận cũng được gia tăng nếu giá có thể đi xa hơn so với khi đóng lệnh toàn bộ.
Một số ví dụ về mô hình Con dơi trên thị trường forex
Ví dụ 1: Mô hình Bearish Bat
Giá di chuyển tạo thành chữ W với đáy sau cao hơn đáy trước và điểm B điều chỉnh về khoảng giữa của XA nên chúng ta có thể kỳ vọng về một Bat pattern tiềm năng.
Tiến hành đo tỷ lệ Fibonacci của mô hình:
- AB thoái lui về chính xác tỷ lệ 0.5 của XA, tỷ lệ lý tưởng của Bat pattern
- BC thoái lui về tỷ lệ 0.618, nằm trong khoảng 0.382-0.886, mô hình hợp lệ
Vẽ Fibonacci Retracement cho đoạn BC và XA. Chờ cho giá chạm vào tỷ lệ 0.886 của XA và vào lệnh.
Giả sử nếu vào lệnh theo cách thứ nhất, sau khi giá chạm vào tỷ lệ 0.886 của XA thì một cây nến giảm xuất hiện, xác nhận tín hiệu đảo chiều, vào lệnh khi cây nến này đóng cửa. Tuy nhiên, trong trường hợp này, cây nến giảm là một cây Bullish Reversal Pin bar, tín hiệu giá đảo chiều giảm lúc này không mạnh mẽ, vào lệnh theo cách này có thể sẽ khiến chúng ta hơi hoang mang ở thời gian đầu. Nếu vững lòng tin về mô hình thì quả ngọt sẽ đến ngay sau đó.
Nếu lựa chọn cách thứ hai, vào lệnh ngay khi giá vừa chạm vào tỷ lệ 0.886 của XA, cũng là điểm Sell Entry trên đồ thị giá. Bởi vì AB thoái lui về chính xác 0.5 của XA nên chúng ta có thể mạo hiểm một chút để vào lệnh theo cách này. Và bạn thấy đấy, mô hình Con dơi quá lý tưởng và giá đã di chuyển quá hoàn hảo ngay sau đó.
Còn nếu bạn chờ đợi một mô hình nến đảo chiều xuất hiện tại tỷ lệ 0.886 của XA thì có lẽ bạn đã bỏ lỡ cơ hội giao dịch với Bat pattern này.
Mục tiêu chốt lời thứ nhất có thể chọn tại mức giá ứng với điểm C (TP1) hoặc tại A (TP2). Mục tiêu thứ hai có thể bằng khoảng cách từ X đến A hoặc là tại tỷ lệ 1.618 của CD.
Giả sử chọn TP2 và TP3. Khi giá chạm TP2, đóng một nửa lệnh và dời stop loss đến gần với điểm C. Sau khi giá chạm TP3 thì đóng luôn phần lệnh còn lại.
Ví dụ 2: Mô hình Bullish Bat
- AB thoái lui chính xác về tỷ lệ 0.5 của XA, gợi ý cho chúng ta một mô hình Con dơi lý tưởng.
- BC thoái lui về tỷ lệ 0.618, thỏa điều kiện của mô hình Con dơi
Vẽ Fibonacci Retracement cho đoạn XA. Chờ giá chạm vào tỷ lệ 0.886 của XA và vào lệnh.
Nếu mạo hiểm lựa chọn vào lệnh theo cách thứ hai, ngay khi bóng nến của cây nến đỏ chạm vào tỷ lệ 0.886 của XA thì vào lệnh ngay. Và nếu vào lệnh theo cách này thì đặt stop loss phía dưới điểm X.
Ngược lại, cách vào lệnh thứ nhất và thứ ba trong trường hợp này có điểm vào lệnh giống nhau, vì sau khi cây nến xác nhận đóng cửa thì mô hình nến đảo chiều tăng Tweezer Bottom cũng hoàn thành. Vào lệnh khi cây nến xanh trong mô hình đóng cửa. Với cách vào lệnh này thì chúng ta có thể đặt stop loss ngay phía dưới điểm D để cải thiện tỷ lệ Risk:Reward.
Trên khung D1, khoảng cách DC tương ứng với mức lợi nhuận khá lớn, hơn 400 pips nên chúng ta có thể lựa chọn TP1 làm mục tiêu chốt lời thứ nhất.
Tỷ lệ 1.272 của CD, TP2 ứng với mức giá tại A và TP3 ứng với khoảng cách XA, 3 mục tiêu này khá gần nhau nên có thể chọn một trong số đó làm mục tiêu chốt lời thứ 2. Hoặc cũng có thể lựa chọn mục tiêu thứ hai tại tỷ lệ 1.618 của CD.
Giả sử chọn mục tiêu thứ nhất tại TP1 và mục tiêu thứ hai tại TP3. Chiến lược chốt lời từng phần được thực hiện như sau: khi giá chạm TP1, đóng một nửa lệnh, đồng thời dời stop loss đến vị trí gần và dưới điểm C. Trong trường hợp này, nếu dời stop loss lên quá gần điểm C thì phần lệnh còn lại sẽ bị quét stop loss trước khi đạt đến mục tiêu TP3. Do vậy, cần xem xét hành vi của giá để dời stop loss cho hợp lý.
Kết luận
Bat pattern được chính tác giả của nhiều Harmonic pattern nhận xét là mô hình có độ chính xác cao nhất, nên nếu may mắn bắt gặp thì tiềm năng lợi nhuận mà mô hình mang lại là vô cùng lớn. Quan trọng là chúng ta có nhận diện được mô hình và lựa chọn chiến lược vào lệnh hợp lý nhất hay không. Chính vì vậy, cho dù là Bat pattern hay bất cứ mô hình Harmonic nào thì để giao dịch đạt hiệu quả cao nhất, đòi hỏi trader phải luyện tập quan sát hành vi của giá trên đồ thị để tăng khả năng nhận diện và xác định tính hợp lệ của mô hình.
CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNG.
