Tiếp tục chuỗi bài viết về các mô hình giá thì lần này, quocdunginvest.com sẽ giới thiệu đến các bạn một mô hình mới nhưng không xa lạ và cũng không quá khó để giao dịch – mô hình giá Ba đáy (Triple Bottom). Nếu các bạn đã được tìm hiểu về mô hình Hai đỉnh, Hai đáy trước đó thì việc tiếp cận mô hình Ba đáy sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Thực chất thì mô hình Ba đáy được xem là một biến thể của mô hình Hai đáy, quá trình hình thành và tín hiệu mà 2 mô hình này cung cấp là khá giống nhau và giá trị giao dịch mà mô hình Ba đáy mang lại cho trader cũng rất lớn, tiềm năng lợi nhuận hấp dẫn. Tuy nhiên, mô hình Ba đáy xuất hiện với tần suất ít hơn, dễ nhầm lẫn với một số những mô hình giá khác nên việc cẩn trọng hơn khi giao dịch với mô hình này là vô cùng cần thiết.
Tham khảo:
Mô hình 2 đỉnh (Double Top) là gì? Cách giao dịch hiệu quả nhất
Mô hình 2 đáy (Double Bottom) là gì? Đặc điểm & cách giao dịch
Mô hình giá Ba đáy là gì?
Triple Bottom (Ba đáy) là một dạng mô hình giá đảo chiều tăng, xuất hiện vào cuối một xu hướng giảm, báo hiệu xu hướng đó sắp kết thúc và thị trường có khả năng tăng lên sau đó.
Được xem là biến thể của mô hình giá Hai đáy nên hoạt động của mô hình Ba đáy cũng tuân theo nguyên lý cấu trúc xu hướng. Khi cấu trúc của xu hướng giảm trước đó đã không còn được duy trì, nghĩa là giá không thể tạo đáy mới thấp hơn, đỉnh mới thấp hơn thì xu hướng khó có thể được tiếp diễn, thị trường bắt đầu tích lũy đi ngang hoặc đảo chiều tăng. Và trong trường hợp của mô hình Ba đáy, cấu trúc xu hướng giảm bị phá vỡ, đồng thời dần hình thành cấu trúc xu hướng tăng nên nó cung cấp tín hiệu dự báo về khả năng đảo chiều của xu hướng.
Mô hình giá Ba đáy có thể được áp dụng trên mọi loại thị trường tài chính như chứng khoán, forex hay tiền điện tử, nhưng đối với forex, mô hình này xuất hiện khá hiếm, nên khi đã “may mắn” bắt gặp, các bạn nên biết cách tận dụng để giao dịch hiệu quả nhất, mang về lợi nhuận hấp dẫn.
Đặc điểm của mô hình giá Ba đáy
Mô hình giá Ba đáy có hình dáng giống 3 chữ V ghép lại với nhau, tạo thành 3 đáy và 2 đỉnh, được mô tả như bên dưới:
Là một mô hình giá đảo chiều thì điều kiện tiên quyết đầu tiên phải là chúng phải xuất hiện vào cuối một xu hướng cụ thể phía trước và đối với mô hình Ba đáy thì xu hướng trước khi nó được hình thành phải là một xu hướng giảm. Nếu không phải là xu hướng giảm, thì mô hình này không phải là mô hình Ba đáy và tất nhiên, các bạn không thể áp dụng cách giao dịch sẽ được trình bày ở phần sau để giao dịch với mô hình này.
Triple Bottom bao gồm 3 đáy gần như bằng nhau, có thể chênh lệch nhưng không quá nhiều.
Sau khi đáy 1 hình thành, giá tăng lên và tạo đỉnh 1. Tương tự, sau khi đáy 2 hình thành, giá tiếp tục đảo chiều tăng tạo đỉnh 2. Đường thẳng nối 2 đỉnh này lại với nhau gọi là đường viền cổ (Neckline). Hai đỉnh 1 và 2 có thể không bằng nhau nhưng nếu đỉnh 2 cao hơn đỉnh 1 quá rõ rệt thì khả năng mô hình Ba đáy sẽ không xảy ra, bởi lẽ lúc đó, giá đang phá vỡ đường Neckline nằm ngang đi qua đỉnh 1, mô hình lúc này là Hai đáy và nó có thể xảy ra đúng, mô hình Ba đáy sẽ không hình thành nữa.
Mô hình Ba đáy chỉ được xem là đã hoàn thành khi giá phá vỡ đường Neckline, và sau đó sẽ có 2 khả năng có thể xảy ra nếu mô hình hoạt động đúng:
- Giá tăng lên mạnh mẽ ngay sau khi phá vỡ Neckline
- Giá quay lại retest đường viền cổ đang đóng vai trò là một ngưỡng hỗ trợ mới sau khi bị phá vỡ, rồi sau đó mới tăng lên
Ý nghĩa của mô hình giá Ba đáy
Được hình thành sau một xu hướng giảm kéo dài, giá tạo đáy 1 thấp hơn đáy trước đó nhờ lực giảm vẫn còn là điều hết sức bình thường. Sau khi đáy 1 xuất hiện, thị trường tiếp tục điều chỉnh tăng và tạo đỉnh thấp hơn, chính là đỉnh 1 của mô hình Ba đáy. Sau đợt điều chỉnh này, phe bán tiếp tục nỗ lực kéo giá xuống sâu hơn nhưng bất thành. Lúc này, những người đang nắm giữ vị thế bán bắt đầu chốt lời dần do lo sợ thị trường đảo chiều, khiến cho giá quay đầu đi lên. Tuy nhiên, thay vì giá sẽ tăng lên rồi phá vỡ Neckline và mô hình Hai đáy hoàn thành thì nó lại chỉ tăng lên mạnh nhất là bằng với đỉnh 1, tạo ngưỡng kháng cự mạnh. Giá chạm kháng cự này và không đủ sức để đi lên do chưa xuất hiện nhu cầu đủ lớn từ bên ngoài nên nó tiếp tục quay đầu giảm và tạo đáy thứ 3.
Lúc này, phe bán cũng đã đuối sức và không còn khả năng kéo giá xuống thấp hơn nên đáy 3 cũng không thể thấp hơn 2 đáy trước. Cả 3 đáy đang tạo thành 1 ngưỡng hỗ trợ mạnh, giá chạm vào sẽ quay đầu tăng.
Đường Neckline lúc này đang là một ngưỡng kháng cự mạnh, đồng thời cũng là biên trên của phạm vi mà giá đang trong quá trình tích lũy (bởi lẽ trong quá trình mô hình Ba đáy hình thành, giá có xu hướng đi ngang, phe bán không thể tạo đáy thấp hơn mà phe mua cũng không thể tạo đỉnh cao hơn), cho nên, nếu giá phá vỡ được Neckline, nó được kỳ vọng sẽ tăng cao hơn nữa, thị trường sẽ đảo chiều.
Phân biệt mô hình Ba đáy với mô hình Tam giác và mô hình Chữ nhật
Hình dáng của mô hình Ba đáy trên thực tế khá giống với mô hình giá Chữ nhật và Tam giác nên nhiều trader thường hay bị nhầm lẫn khi bắt gặp những mô hình này.
Mô hình Ba đáy và mô hình Chữ nhật
Trong trường hợp 2 đỉnh và 3 đáy của mô hình Triple Bottom bằng nhau nghĩa là giá đang đi trong vùng giới hạn bởi 2 đường nằm ngang thì mô hình này sẽ giống như mô hình Chữ nhật.
Mô hình giá Chữ nhật được xếp vào nhóm các mô hình giá tiếp diễn, nó có thể xuất hiện trong một xu hướng đang tăng hoặc đang giảm nhưng mô hình giá Ba đáy là mô hình đảo chiều tăng và nó chỉ xuất hiện vào cuối xu hướng giảm.
Khi giá bắt đầu tích lũy trong vùng đi ngang sau một xu hướng giảm, lúc này, các bạn cần phân biệt đó là mô hình Ba đáy hay Chữ nhật.
- Sau khi đáy thứ 3 được hình thành, nếu giá phá vỡ mô hình theo hướng đi lên 🡪 mô hình Ba đáy hoàn thành, các bạn tiến hành giao dịch theo hướng đảo chiều.
- Sau khi đáy thứ 3 hình thành, nếu giá tiếp tục giảm và phá vỡ mô hình theo hướng đi xuống 🡪 mô hình Ba đáy không hoàn thành, mà đây là mô hình Chữ nhật, các bạn giao dịch theo hướng tiếp diễn xu hướng.
Ngược lại, nếu mô hình xuất hiện sau một xu hướng tăng thì chắc chắn không phải là mô hình Ba đáy, các bạn cần xác định chính xác loại mô hình để có hướng giao dịch phù hợp.
Mô hình Ba đáy và mô hình Tam giác
Mô hình giá Ba đáy trong trường hợp có 3 đáy bằng nhau nhưng đỉnh 2 thấp hơn đỉnh 1 sẽ tạo thành hình dáng rất giống với mô hình Tam giác giảm (Descending Triangle). Nhưng khác với mô hình giá Chữ nhật, mô hình Tam giác giảm lại là một mô hình giá được xếp vào cả 2 loại tiếp diễn và đảo chiều.
Tương tự, các bạn chỉ cần phân biệt 2 mô hình này khi trước đó giá đang trong một xu hướng giảm. Đối với trường hợp này, cách duy nhất vẫn là các bạn phải chờ đợi hướng phá vỡ của giá và vào lệnh.
- Sau khi đáy thứ 3 được hình thành, nếu giá phá vỡ mô hình theo hướng đi lên 🡪 mô hình Ba đáy và lúc này cũng là mô hình Tam giác giảm hoàn thành, các bạn tiến hành giao dịch theo hướng đảo chiều.
- Sau khi đáy thứ 3 hình thành, nếu giá tiếp tục giảm và phá vỡ mô hình theo hướng đi xuống 🡪 mô hình Ba đáy không hoàn thành, mà đây là mô hình Tam giác, các bạn giao dịch theo hướng tiếp diễn xu hướng.
Cách giao dịch hiệu quả với mô hình giá Ba đáy
Có 2 cách giao dịch cơ bản với mô hình giá Ba đáy, tương ứng với 2 cách vào lệnh khác nhau, bao gồm:
- Vào lệnh ngay khi giá phá vỡ đường Neckline
- Vào lệnh sau khi giá quay lại retest đường Neckline
Xem mô tả bên dưới:
- Cách 1: Vào lệnh ngay khi giá phá vỡ đường Neckline
Khi giá phá vỡ đường Neckline thì mô hình giá Ba đáy được hoàn thành. Cây nến phá vỡ phải đóng cửa phía trên đường Neckline một cách rõ ràng và vào lệnh Buy khi breakout bar này đóng cửa.
Ưu điểm:
- Không bỏ lỡ cơ hội giao dịch khi mô hình giá Ba đáy hoàn thành
Nhược điểm:
- Điểm vào lệnh Buy cao nếu cây nến breakout bar là cây nến có thân khá lớn 🡪 lợi nhuận mang về bị giảm đi nhiều.
- Rủi ro cao nếu đó chỉ là một đợt phá vỡ giả của giá
- Cách 2: Vào lệnh sau khi giá quay lại retest đường Neckline
Khi Neckline bị phá vỡ, từ một ngưỡng kháng cự mạnh nó sẽ trở thành một ngưỡng hỗ trợ tiềm năng mới và giá có xu hướng quay trở lại retest ngưỡng này trước khi chính thức đảo chiều. Khi giá quay lại retest Neckline, vào lệnh Buy khi giá vừa chạm Neckline hoặc chắc chắn hơn có thể chờ đợi giá tăng lên vượt quá Neckline rồi vào lệnh.
Ưu điểm:
- Điểm vào lệnh tốt hơn 🡪 lợi nhuận mang về cao hơn
- Một khi giá quay lại retest, nó sẽ bức phá rất mạnh mẽ
Nhược điểm
- Có thể sẽ phải bỏ lỡ cơ hội giao dịch với mô hình Ba đáy nếu giá không quay lại retest đường Neckline.
Vậy, trader nên chọn giao dịch theo cách nào?
Mỗi cách vào lệnh đều có những ưu, nhược điểm của riêng nó, như đã phân tích ở trên, nên không có cách nào là tối ưu nhất, tùy thuộc vào sự lựa chọn của các bạn. Hãy thứ với cả 2 cách và xem cách nào dễ thực hiện nhất với mình và mang lại khả năng thành công cao hơn.
Tuy nhiên, đối với các mô hình giá Ba đáy, Ba đỉnh hay Hai đáy, Hai đỉnh thì đối với bản thân mình, chúng tôi thường ưu tiên chọn cách giao dịch thứ 2, nghĩa là chờ đợi giá quay lại retest đường Neckline rồi mới vào lệnh. Bởi vì những đợt mà giá quay lại retest các mức giá quan trọng dường như đều nằm trong kế hoạch của các cá mập, đặc biệt là sau một đợt tích lũy dài như trong mô hình này. Khi giá phá vỡ Neckline đi lên, những thế lực lớn luôn dự sẵn một kế hoạch để kéo giá xuống lại một chút nhằm hấp thụ hết nguồn cung đang có sẵn trên thị trường (để mua thêm vào với giá rẻ hơn), sau đó mới tung hết nguồn lực để đẩy giá lên thật cao. Chờ đợi giá retest lại Neckline nghĩa là bạn đang cùng tham gia vào trò chơi của họ, đây là cách để bạn nương theo họ mà không bị lật thuyền.
Các bạn có thể tham khảo kỹ hơn về hành vi của những cá mập này và phân tích chi tiết về hành vi của giá sau những đợt tích lũy qua bài viết: Phương pháp Wyckoff là gì? Cách tiếp cận thị trường theo phương pháp Wyckoff.
Đặt stop loss: phía dưới đáy của mô hình.
Chốt lời: lợi nhuận kỳ vọng của mô hình này chính bằng khoảng cách từ đáy đến điểm phá vỡ Neckline. Trong một số trường hợp, sau khi mô hình đạt lợi nhuận kỳ vọng, các bạn có thể giữ thêm lệnh nếu thị trường xuất hiện tín hiệu giá có thể tiếp tục xu hướng tăng. Và nếu giữ lệnh, nên dời stop loss đến vị trí tốt hơn.
Khối lượng xác nhận mô hình giá Ba đáy
Khối lượng là yếu tố quan trọng được xem xét cùng với hành vi của giá trong việc phân tích mối quan hệ cung-cầu để xác định xu hướng của giá trong tương lai gần. Và trong giao dịch các mô hình giá, việc xem xét khối lượng tại những thời điểm quan trọng là vô cùng cần thiết.
Đối với mô hình giá Ba đáy, để mô hình này có xác suất hoàn thành và hoạt động tốt thì khối lượng giao dịch cần đáp ứng được 2 yêu cầu sau:
- Thứ nhất, trong quá trình hình thành 3 đáy và 2 đỉnh, khối lượng giao dịch giảm hoặc thấp hơn giá trị trung bình
- Thứ hai, tại những thời điểm quyết định sự hình thành của mô hình như khi giá phá vỡ Neckline hay khi giá quay lại retest Neckline rồi quay đầu thì khối lượng phải tăng dần và cao hơn giá trị trung bình.
Các bạn có thể sử dụng chỉ báo MA20 để đo lường giá trị trung bình cho khối lượng giao dịch.
Ví dụ:
Ví dụ về mô hình giá Ba đáy trong thực tế
Ví dụ 1: Mô hình giá Ba đáy và giá quay lại retest Neckline
Mô hình giá Ba đáy này không được đẹp như mô hình chuẩn, đáy thứ 3 cao hơn so với 2 đáy 1 và 2, đỉnh 2 thấp hơn đỉnh 1 nên đường viền cổ bị dốc xuống. Tuy nhiên, tất cả các điều kiện đều thỏa mãn yêu cầu của mô hình, đẹp xấu lúc này không quan trọng, miễn sao nó hoạt động tốt là được.
Giá phá vỡ Neckline bằng một cây nến xanh thân lớn, các bạn có thể vào lệnh theo cách thứ nhất khi cây nến này đóng cửa.
Sau đó, giá có quay lại retest đường Neckline, các bạn có thể vào lệnh theo cách 2. Các bạn để ý là sau khi giá quay lại retest Neckline thì nó đã tăng lên với lực mạnh mẽ hơn rất nhiều.
Đặt stop loss và take profit như hình trên. Trong trường hợp này, trên đồ thị không xuất hiện tín hiệu cho thấy giá vẫn tiếp tục tăng mạnh nên tốt nhất là các bạn đóng lệnh khi đã đạt được lợi nhuận kỳ vọng, phòng trường hợp giá có thể đảo chiều bất cứ lúc nào, mặc dù sau đó giá vẫn tiếp tục tăng.
Ví dụ 2: Mô hình giá Ba đáy với giá không retest Neckline
Mô hình giá Ba đáy xuất hiện trên cặp GBP/USD ở trường hợp này giống với mô hình giá Tam giác giảm, 3 đáy gần như bằng nhau và đỉnh 2 thấp hơn đỉnh 1.
Sau khi hình thành đáy thứ 3, giá tăng lên và phá vỡ đường Neckline, mô hình Ba đáy hoàn thành và mô hình Tam giác giảm cũng chính thức được xác nhận bị phá vỡ theo hướng đi lên.
Ở trường hợp này thì các bạn chỉ có thể vào lệnh theo cách 1, nếu chờ đợi giá quay lại retest Neckline thì đã bỏ lỡ cơ hội giao dịch với mô hình này. Sau khi đường Neckline bị phá vỡ, giá có tăng lên như mong muốn nhưng không nhiều, đủ để đạt lợi nhuận kỳ vọng từ mô hình. Trên thực tế thì các mô hình giá thường hoạt động theo kiểu như thế này, nghĩa là sẽ xảy ra đúng nhưng đa phần là trader có thể chỉ đạt lợi nhuận kỳ vọng chứ ít khi cao hơn hoặc không xuất hiện tín hiệu nào để họ tự tin giữ lệnh lâu hơn.
Ví dụ 3: Xuất hiện tín hiệu giá tiếp tục tăng để trader tiếp tục giữ lệnh gia tăng lợi nhuận
Đây là trường hợp mô hình giá Ba đáy hoàn thành và giá không quay lại retest đường Neckline. Mô hình này cũng khá đẹp.
Cây nến breakout bar là một cây Bullish Marubozu khá lớn, cho tín hiệu giá sẽ tăng mạnh sau đó. Khi giá đã gần chạm đến ngưỡng lợi nhuận kỳ vọng thì lại xuất hiện thêm một cây Bullish Marubozu nữa và sau đó lại là những cây Marubozu khác, tín hiệu giá tiếp diễn tăng càng mạnh mẽ. Các bạn có thể tiếp tục giữ lệnh cho đến khi xuất hiện tín hiệu giá đảo chiều giảm.
Trong trường hợp này, thị trường xuất hiện mô hình nến Tweezer Top sau đợt tăng mạnh, cho tín hiệu giá đảo chiều giảm, các bạn có thể đóng lệnh khi mô hình này hoàn thành.
Bullish hay Bearish Marubozu là mẫu nến thường gặp trong một xu hướng tăng hoặc giảm mạnh, báo hiệu xu hướng vẫn sẽ được tiếp tục và nó cũng xuất hiện rất thường xuyên, nên các bạn cần lưu ý mẫu nến này để có thể gia tăng lợi nhuận khi giao dịch với các mô hình giá đảo chiều.
Tham khảo: Nến Marubozu là gì? Bí kíp giao dịch với nến Marubozu hiệu quả nhất
Ví dụ 4: Mô hình giá Ba đáy với cách vào lệnh sớm hơn
Đây là cách vào lệnh sớm khi mô hình giá Ba đáy chưa chính thức hoàn thành, tất nhiên, cách này rủi ro cao hơn nên chỉ được áp dụng khi xuất hiện tín hiệu giá đảo chiều sớm mạnh mẽ.
Sau khi hình thành đỉnh 2, giá giảm xuống để tiếp tục tạo đáy 3 và mô hình đảo chiều tăng Đường nhọn (Piercing Pattern) đã xuất hiện tại đáy 3 này. Mặc dù trên thực tế, mô hình này cung cấp tín hiệu đảo chiều không mạnh mẽ bằng mô hình Bullish Engulfing nhưng may mắn là khối lượng giao dịch lại xác nhận thêm độ tin cậy cho mô hình. Các bạn có thể vào lệnh Buy khi mô hình này hoàn thành. Ngay sau đó, cây nến tăng với bóng nến dưới khá dài xuất hiện, củng cố thêm cho tín hiệu đảo chiều tăng, các bạn có thể yên tâm rằng giá sẽ phá vỡ được đường Neckline để mô hình Ba đáy hoàn thành và xảy ra đúng.
Cách giao dịch này sẽ mang lại cho bạn lợi nhuận cao hơn do điểm vào lệnh tốt hơn rất nhiều so với việc chờ đợi mô hình Ba đáy hoàn thành.
Ví dụ 5: Sai lầm khi giao dịch với mô hình giá Ba đáy
Đây là một sai lầm thường gặp rất lớn mà nhiều trader gặp phải khi giao dịch với mô hình giá Ba đáy, tức là vào lệnh sớm khi mô hình Ba đáy chưa hoàn thành mà không xuất hiện bất kỳ tín hiệu giá đảo chiều tăng nào như trường hợp ở trên.
Trong trường hợp này, mô hình Ba đáy có thể nói là đang rất đẹp, 3 đáy bằng nhau và 2 đỉnh bằng nhau. Khi đáy thứ 3 hình thành và giá bắt đầu tăng lên sau khi chạm hỗ trợ mạnh (nối 3 đáy), lúc này, nhiều người cho rằng mô hình Ba đáy chắc chắn sẽ xảy ra nên nôn nóng vào lệnh khi còn quá sớm. Và kết quả là như các bạn đã thấy, giá sau đó là giảm xuống và quét luôn stop loss.
Chính vì thế, đối với bất kỳ một mô hình giá nào, chỉ vào lệnh khi mô hình đã hoàn thành, trong trường hợp này là giá đã phá vỡ đường Neckline hoặc chỉ mạo hiểm vào lệnh sớm như ví dụ trên khi xuất hiện tín hiệu giá đảo chiều mạnh mẽ.
Kết luận
Mặc dù cách giao dịch khá dễ nhưng mô hình giá Ba đáy rất khó để nhận diện trên đồ thị giá và nó cũng xuất hiện ít hơn so với các mô hình khác, nhưng một khi đã may mắn bắt gặp, các bạn cần đủ bình tĩnh để xác nhận mô hình, đồng thời đủ kiên nhẫn để giao dịch sau khi mô hình đã hoàn thành. Và để giao dịch hiệu quả hơn với mô hình giá Ba đáy hay bất kỳ một mô hình giá nào khác, các bạn cần nghiên cứu thêm về các mô hình nến đảo chiều hoặc tiếp diễn để gia tăng xác suất thành công cũng như gia tăng lợi nhuận cho lệnh như cách mà chúng tôi đã tiếp cận những công cụ này trong các ví dụ ở trên.
CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNG.
